Frigler Asur belgelerinde ilk defa Muşki adı altında görülürler. Bu Trakyalı kavimlerin Hattuşaş'ı tahrip etmeden önce de Anadolu'yu istila etmeye başladıkları ve Güneydoğu Anadolu'yu yerleştikleri tahmin edilir. Ancak bu erken istila hareketlerine rağmen Frig Devleti M.Ö. 8. Yüzyılın ortalarında kurulabildi. İlk kralları Gordios hakkında hiçbir bilgisi yoktur.
M.Ö. 8. yüzyılın son yarısında Frig Devleti Urartular'la birleşerek Asur akınlarını önleme yolunu tuttu. Ancak Gordios'tan sonra kral olan Midas, Asurlular'la barış yaparak Asur tehlikesini atlatmayı bildi. Midas batı ile, doğu sınırlarını çözümledikten sonra ilgilenmeye başladı. Kıta Yunanistan'ı ile dostça ilişkiler kurdu.
M.Ö. 700 yıllarına doğru Kafkaslar yoluyla Anadolu'yu giren Kimmer kabileleri önce Urartu bölgesinde bir süre kaldıktan sonra, Urartu kurallarının ustaca kullandıkları bir siyasî bir manevrayla batıya doğru harekete geçirildiler. Bu akınlara karşı koyamayan Frig Devleti Kimmerler tarafından tahrip edildi. Kimmerler'le yapılan bir şavaşta yenilen Midas, üzüntüsünden öküz kanı içerek intihar etti (M.Ö. 676). Frig Gordion'da (Yassıhöyük) yapılan kazılar bu istilanın ne kadar tahrip edici olduğunu göstermiştir. Midas'ın ölümünden sonra Frig Devleti büsbütün ortadan kalkmadı ama artık büyük bir siyasi etkisi de kalmadı.
Frig Devleti'nin yıkıldığı, Batı Anadolu'nun Himmet kabileleri tarafından yağma edildiği yıllarda, batıdan Lydia krallığı parladı. M.Ö. 2. bin yılın ikinci yarısından beri Batı Anadolu'da izlerine rastlanan bu krallık, ancak M.Ö. 7. yüzyılın başlarında siyasi bir güç olarak kendini Ön Asya'da kabul ettirdi.
Ancak kısa süre sonra yine Kimmer akınları başlar. Gyges, sonra Ardys akınları başlar. Batı Anadolu Yunan şehirlerine akınlara yaptılar. Sadyattes'in oğlu Alyattrs (M.Ö. 618-560), Lydia Krallığının büyük fatihlerinden biriydi. Tahta çıkar çıkmaz Sadyates döneminde sarsılmaya başlayan devletin itibarını düzeltmeye çalıştı. Kısa sürede Kızılırmak nehrine kadar olan büyük bir krallık meydana getirdi. Med Kralı Kyaksares'le güneş tutulunca son bulan meşhur "Kızılırmak Savaşı" yapıldı (M.Ö. 585). Oğlu Kroisos'un (M.Ö. 560-547) zenginliği efsanelere geçti. Ama Pers kralı Keyhüsrev'e yenildi, esir düştü (M.Ö. 547) ve Ön Asya Persler'in eline geçti.
M.Ö. 8. yüzyılın son yarısında Frig Devleti Urartular'la birleşerek Asur akınlarını önleme yolunu tuttu. Ancak Gordios'tan sonra kral olan Midas, Asurlular'la barış yaparak Asur tehlikesini atlatmayı bildi. Midas batı ile, doğu sınırlarını çözümledikten sonra ilgilenmeye başladı. Kıta Yunanistan'ı ile dostça ilişkiler kurdu.
M.Ö. 700 yıllarına doğru Kafkaslar yoluyla Anadolu'yu giren Kimmer kabileleri önce Urartu bölgesinde bir süre kaldıktan sonra, Urartu kurallarının ustaca kullandıkları bir siyasî bir manevrayla batıya doğru harekete geçirildiler. Bu akınlara karşı koyamayan Frig Devleti Kimmerler tarafından tahrip edildi. Kimmerler'le yapılan bir şavaşta yenilen Midas, üzüntüsünden öküz kanı içerek intihar etti (M.Ö. 676). Frig Gordion'da (Yassıhöyük) yapılan kazılar bu istilanın ne kadar tahrip edici olduğunu göstermiştir. Midas'ın ölümünden sonra Frig Devleti büsbütün ortadan kalkmadı ama artık büyük bir siyasi etkisi de kalmadı.
Frig Devleti'nin yıkıldığı, Batı Anadolu'nun Himmet kabileleri tarafından yağma edildiği yıllarda, batıdan Lydia krallığı parladı. M.Ö. 2. bin yılın ikinci yarısından beri Batı Anadolu'da izlerine rastlanan bu krallık, ancak M.Ö. 7. yüzyılın başlarında siyasi bir güç olarak kendini Ön Asya'da kabul ettirdi.
Ancak kısa süre sonra yine Kimmer akınları başlar. Gyges, sonra Ardys akınları başlar. Batı Anadolu Yunan şehirlerine akınlara yaptılar. Sadyattes'in oğlu Alyattrs (M.Ö. 618-560), Lydia Krallığının büyük fatihlerinden biriydi. Tahta çıkar çıkmaz Sadyates döneminde sarsılmaya başlayan devletin itibarını düzeltmeye çalıştı. Kısa sürede Kızılırmak nehrine kadar olan büyük bir krallık meydana getirdi. Med Kralı Kyaksares'le güneş tutulunca son bulan meşhur "Kızılırmak Savaşı" yapıldı (M.Ö. 585). Oğlu Kroisos'un (M.Ö. 560-547) zenginliği efsanelere geçti. Ama Pers kralı Keyhüsrev'e yenildi, esir düştü (M.Ö. 547) ve Ön Asya Persler'in eline geçti.
Yorumlar
Yorum Gönder