Deneme

Babilliler

1. Babil Devleti (M.Ö. 1830- M.Ö. 1530) Mezopotamya'da kurulmuş olan en büyük ve en iyi teşkilatlanmış devletti. Sülalenin ilk kralı Şumuabum'dur. Ondan sonra önemsiz krallar gelip geçti  ve sonunda iktidara Hammurabi geldi. Hammurabi, hiç şüphesiz doğu tarihinin en önemli simalarından biridir. Bu kral İsin ve Larsa krallıklarını egemenliği altına alan Rim-Sin'i yenilgiye uğrattı. Asur ülkesini ele geçirdi ve ülkesinin sınırlarını genişletti. Hammurabi askeri seferden çok iç yönetim işlerine önem verdi. En önemli çalışmaları da kültür alanında oldu. Bu kral zamanında Mezopotamya'da ilk defa gerçek anlamda merkezileştirilmiş bir birleşik devlet kurulmuştu. Hammurabi asıl ününe bir kanunlar derlemesi meydana getirmesi ile ulaştı. Bu kanunlar derlemesinde medeni hukuk ve ceza hukukuyla ilgili üç yüz kadar madde vardı ve halkın birbirleriyle ve devletle olan ilişkilerini düzenlemek amacını güdüyordu.
Hammurabi'nin kudretli İmparatorluğu güçlü bir siyaset duygusu ve zeka ile düzenlenmiş olduğu halde, sitelerin özgürlük eğilimine ve istilalara karşı Mezopotamyalı öbür imparatorluklardan daha dayanıklı olamadı.
Dünyanın bu bölgesinin tarihi, aynı sebeple aynı sonuçları meydana getirdiği için aralıksız yenilenmedir. Daha Samsu-İluna'nın hükümdarlığının sonunda Eski Sümer ülkesinde bir ayaklanma patlak vermiş; bir yandan da Hint-Avrupalı topluluklar, Kassitler, vaktiyle Gutiler'in indiği gibi Zagros'tan inerek imparatorluğun sınırlarına saldırmışlardı. Bir yüzyıl boyunca Babil monarşisi istilacılara karşı savaştı. M.Ö. 1530'da Hattikralının saldırısıyla ortadan kalktı. Hint-Avrupalılar'ın Yakındoğu'ya erişmelerinden ileri gelen büyük siyasi karışıklıklar dönemi de işte böyle başladı.
Sümerler piktografik(resim yazısı) bir yazı sistemini M.Ö. 3000 yıllarında keşfettiler. Bu suretle icat edilmiş olan 350-400 kadar yazı işareti, yalnız tek sesleri değil, heceleri de ifade etmek için kullanılıyordu. Kamış bir kalemle, yassı, kil levhalara (tablet) yazılan bu işaretler, çivi şekline benzediğinden çivi yazısı adını aldı. Mezopotamya'nın edebi eserlerinin tespiti bu yazı sayesinde mümkün oldu.
Yakındoğu'nun eski imparatorluklarından en ilgi çekici edebi eserler evrendoğum mitleriyle kahramanlık mitleri konusundadır. Bunlar daha sonra İbrani efsanelerini ve bazı batı efsanelerini etkileyeceklerdi. Bu kahramanlık en anlatımlısı ve edebi bakımdan en önemlisi Gılgamış Destanı'dır.

Yorumlar